تصمیم گیری

علی‌رغم اینکه ما از لحاظ فکری پیشرفته‌ترین موجودات این سیاره هستیم، تصمیم گیری همواره برای ما مشکل است و از نقش آن در بهبود کیفیت زندگی غافلیم .

مردم اغلب بیان می‌کنند که تصمیم گیری برایشان بسیار سخت است.

خوشبختانه یا متأسفانه همه‌ی ما همواره مجبوریم تصمیماتی بگیریم،

از مسائل جزئی مانند اینکه ناهار چی بخوریم، تا تصمیم‌های بزرگی که زندگی‌مان را تغییر می‌دهند،

مانند اینکه در چه رشته‌­ای و کجا درس بخوانیم یا با چه کسی ازدواج کنیم.

اگر می‌خواهید ببینید  نقش تصمیم گیری چیست و  عوامل موثر بر آن کدامند، این نوشته را بخوانید.

برخی افراد تصمیم گیری را با جست‌وجویی بی‌پایان برای اطلاعات بیش‌تر یا مشورت گرفتن از افراد دیگر، به تعویق می‌اندازند.

برخی هم برای تصمیم گیری از روش‌هایی مانند رأی‌گیری، انتخاب شانسی یا شیریاخط انداختن استفاده می‌کنند.

برخی هم ترس یا همه‌ی ما کم و بیش با فوبیای تصمیم گیری (یا همان چیزی که به اسم تردید در تصمیم گیری و دودلی می‌شناسیم) مواجه شده‌ایم:

صمیم‌هایی چنان سخت و دشوار که آرزو می‌کنیم ای کاش هرگز با آنها مواجه نمی‌شدیم؛

یا حتی تصمیم‌هایی ساده، که ترجیح می‌دهیم تا حد امکان بار مسئولیت و تبعات انتخاب در آنها را به دیگران واگذار کنیم.

تصمیم گیری چیست؟

در ساده‌ترین شکل، تصمیم گیری، به معنی انتخاب کردن بین دو یا چند اقدام مختلف است.
در فرایند گسترده‌تر حل مسئله، تصمیم گیری شامل انتخاب بین راه‌ حلهای ممکنِ یک مسئله می‌شود.

تصمیم گیری از جمله مهم‌ترین مهارت‌های زندگی است که مسیر و هدف انسان‌ها را شکل می‌دهد.

همه ما می‌دانیم که موفقیت و پیشرفت ما تحت تاثیر مستقیم تصمیم‌های خوب است.

برای تصمیم‌گیری درست و خوب باید معنا و مراحل تصمیم را بدانیم و از تصمیمات بد گذشته مان درس بگیریم.

خوشبختانه تصمیم گیری مهارتی است که می توانیم آن را فرا بگیریم

تاثیر تصمیم گیری بر کیفیت زندگی ما

تصمیم های صحیح تر نتایج بهتری را برای ما به ارمغان می آورند و مهمتر از آن  نقش پرنگ در سطح کیفی زندگی ما  ایجاد می کنند

به عنوان مثال اگر در مورد کیس های سرمایه گذاری جدیدی که می خواهیم پول خود را برای آن خرج کنیم٬

تصمیم بهتری بگیریم می توانیم درآمد بیشتری هم کسب کنیم.

آیا مهاجرت به شهر یا کشور دیگر برای من بهتر است یا خیر؟

آیا رشته ی دانشگاهی که تصمیم به تحصیل در آن دارم را درست انتخاب کرده ام یا به خاطر حرف دیگران است؟

خلاصه ی مطلب اینکه تصمیم گیری درست سرنوشت ساز است.

واضح است که تصمیم گیری و نقش آن  ممکن است در حوزه‌های متعددی (از جمله زمینه‌های زیر) قابل تعریف و بررسی باشد:

• تصمیم گیری در مسائل مالی برای کسب حداکثر منافع با حداقل هزینه ممکن
• تصمیم گیری در مسائل سازمان برای مدیریت بهتر منابع و مواجهه با چالش‌ها
• تصمیم گیری در مدیریت به عنوان ابزاری برای انتخاب بهترین گزینه
• تصمیم گیری در زندگی روزمره و روابط عاطفی انسانی

بدیهی است هر یک از این زمینه‌ها به دانش و تجربه‌ی خاص خود نیازمند هستند.

اما کلیات فرایند تصمیم گیری در همه‌ی آنها تا حد زیادی مشابه است.

• همیشه با تعدادی گزینه مواجه هستیم. چون تا زمانی که یک گزینه بیشتر نداریم، عملاً تصمیم گیری معنایی ندارد.
• همیشه دچار این تردید هستیم که چه زمانی برای تصمیم گیری مناسب است؟ بهتر است اکنون تصمیم بگیرم و یا آن را به تعویق بیاندازم؟
• همیشه ذهن ما در ارزیابی و مقایسه گزینه‌ها گرفتار خطا های شناختی می‌شود.
• مسئولیت تصمیم گیری خصوصاً در  نقش تصمیم های مهم زندگی بسیار بالاست و بسیاری از ما از پذیرش این مسئولیت‌ها ترس داریم.
• انتخاب کردن با اقدام کردن تفاوت دارد و ممکن است در عین اینکه انتخاب درست را می‌دانیم، در راستای آن اقدام نکنیم.
• نمی‌دانیم چه زمانی به منطق استدلالی و چه زمانی به تصمیم گیری شهودی خود (آنچه دلمان می‌گوید) اعتماد کنیم.

برای تصمیم گیری درست از خودتان سوال های خوب بپرسید

افراد موفق سوالات خوبی از خودشان می پرسند در نتیجه جواب درستی پیدا می کنند در نتیجه تصمیم بهتری می گیرند.

آیا من باید اینکار را رونق و پیشرفت بدهم یا اینکه اصلا بحث سر این است که کارم را دوست ندارم؟

آیا بر سر مهاجرت کردن یا نکردن مانده ام ؟ یا اینکه مسئله ی الان من٬ انتخاب شغل مناسب در سرزمین مقصد است؟

نتایج تصمیم من چه چیزی است؟

در زمان تصمیم گیری به  نقش و عواقب تصمیم خود هم باید فکر کنیم که در آخر قرار است چه اتفاقی بیافتد؟

آیا مسیر درستی را انتخاب کرده ام یا خیر؟

با این تصمیم خودم چه چیزهایی را از دست می دهم؟

زمانی که تصمیم می گیریم کاری را انجام دهیم چه چیزهایی را از دست می دهیم؟

هر به دست آوردنی٬ با از دست دادنی همراه است

و مهم است که من٬ با خودم بیاندیشم که با این دستاورد جدید چه چیزهایی را از دست می دهم.

اگر می خواهید بین دو گزینه ی ازدواج یکی را انتخاب کنید یکی دیگر را از دست می دهید.

باید دقیق بسنجیم که چه چیزی را در ازای چه چیزی از دست می دهیم.

 انواع مهارت تصمیم گیری

برای گرفتن یک تصمیم درست باید انواع آن را بشناسیم. در ادامه با انواع تصمیم گیری آشنا خواهیم شد:

1. تصمیم‌گیری احساسی

در تصمیم‌گیری احساسی، این عواطف و هیجانات هستند که نقش تعیین کننده دارند.

در حقیقت افراد فکرشان را تعطیل می‌کنند و به حرف دلشان گوش می‌کنند. در این نوع تصمیم گیری از آینده نگری خبری نیست و مسلما عواقب و مشکلاتی به دنبال خواهد داشت.

بهتر است در چنین شرایطی حتما با افراد معتمد و یا متخصص موضوع را در میان بگذارید.

2. تصمیم گیری اضطراری

بعضی افراد در شرایطی که مجبورند تصمیم بگیرند دچار اضطراب می‌شوند. تعارض بین این انتخاب‌ها و اضطراب،

گاهی به قدری نفس‌گیر و غیرقابل تحمل می‌شود که فرد نمی‌تواند به‌درستی تصمیم بگیرد.

این افراد در این شرایط بدون فکر کردن و بدون اینکه سعی کنند اطلاعاتی در مورد انتخاب‌ شان به دست آورند،

3. تصمیم گیری اجتنابی

فکر کردن انتخاب می‌کنند. درواقع انتخاب او به منزلۀ فرار است. به جای فرار بهتر است در صدد حل موضوع اصلی یعنی درمان اضطراب برآیید. برای اطلاع از

بعضی از آدم‌ها وقتی در موقعیت انتخاب و تصمیم برای مسائل مهم زندگی خود قرار می‌گیرند سعی می‌کنند از مسئله فرار کنند،

این افراد خود را ضعیف‌‌تر از آن می‌ بینند که بتوانند تصمیم‌ بگیرند. مدام امروز و فردا می‌ کنند،

و با گفتن «بی خیال همه‌ چیز درست می‌شود» به یک آرامش کاذب و زودگذر می‌ رسند.

4. تصمیم گیری تکانه‌ای

تکانه به زبان خیلی ساده یعنی هیجان‌‌های زودگذر و شدید که آدم را به کاری وا می‌دارد.

در تصمیم‌گیری تکانه‌ای فرد سریع و بدون تفکر تصمیم می‌گیرد. تصمیم‌هایی که معمولاً خود افراد هم بعداً از کارشان تعجب می‌کنند.

این روش یکی از خطرناک‌‌ترین سبک‌‌های تصمیم‌‌گیری است که ممکن است عواقب و پیامدهای ناخوشایندی برای فرد و اطرافیانش داشته باشد.

5. تصمیم‌گیری مطیعانه

تصمیم گیری مطیعانه براساس انتظاراتی است که دیگران از فرد دارند.

این افراد خواسته‌‌ها و اهداف خودشان را نادیده می‌گیرند و به‌ راحتی اجازه می‌دهند دیگران به جای آن‌ها انتخاب کنند.

این افراد از اعتماد به نفس کافی برای روبرو شدن با مسائل و مسئولیت‌های زندگی برخوردار نیستند و معمولاً با سپردن حق انتخاب به دیگران به نوعی می‌خواهند از پیامدهای انتخاب‌شان شانه خالی کنند.

6. تصمیم گیری تقدیری

تصمیم‌ گیری تقدیری زمانی اتفاق می‌افتد که افراد مهارتی برای گرفتن تصمیم ندارند.

اصلاً به فکرشان هم نمی‌رسد خودشان هم قدرتی برای فکر و انتخاب دارند.

همه‌ چیز را به قضا و قدر نسبت می‌ دهند و شانسی انتخاب می‌ کنند. در باور این افراد همه‌ شکست‌‌ها و موفقیت‌‌های افراد وابسته به شانس و بخت و اقبال است.

7. تصمیم گیری منطقی

تصمیم‌ گیری منطقی سالم‌ترین و بهترین روش است، چون فرد سعی می‌کند براساس فکر و منطق عمل کند.

انتخاب بر اساس ارزش‌ها و دانش تصمیم گیرنده می‌باشد.

فرد تلاش می‌کند همه‌ اطلاعات مورد نیاز را جمع‌آوری کند، همه‌ جوانب کار را بسنجد و به پیامدهای احتمالی انتخابش خوب فکر ‌کند و در نهایت یک تصمیم کاملاً آگاهانه بگیرد.

فرایند تصمیم گیری شامل مراحل زیر است:

• تشخیص دقیق صورت مسئله
• جمع آوری اطلاعات
• پیدا کردن گزینه‌های مناسب و موجود
• ارزیابی گزینه‌‌های مختلف
• انتخاب بهترین گزینه

  چطور تصمیم گیری درست داشته باشیم؟

1. 1. اگر سابقه تصمیمات اشتباه داشته‌اید خودگویی منفی را کنار بگذارید و با اعتماد به نفس به جلو نگاه کنید. برای اطلاع از چگونگی دور کردن افکار منفی ، کلیک کنید.
   2. تصمیمات خود را ثبت کنید. با این کار بعد از گذشت زمان خواهید دید که هرچند، گاهی تصمیمات اشتباهی داشته‌اید اما تصمیمات عالی بسیاری گرفته اید. در این صورت آگاهی و  نقش آن در ارتقا  کیفیت  زندگی ،دیدگاه متعادل تری خواهید داشت و می‌توانید به قدرت انتخاب خود بیشتر اعتماد کنید.
   3. مسلما تصمیم گیری نیاز به کمی زمان و انرژی ذهنی دارد و بهتر است در زمانی خاص روی موضوع تمرکز کنید.
   4. لیستی از مزایا و معایب تصمیم خود بنویسید حتی اگر فکر می‌کنید تقریبا دور از ذهن هستند.
   5. تحقیق و جستجو کنید گاهی تصمیم گیری کاری سخت و دشوار است. ممکن است اطلاعی در خصوص مسئله مورد نظر نداشته باشید. در این صورت می‌توانید با مشورت کردن و مشاوره گرفتن و یا جستجوی آنلاین اطلاعات کافی و مفیدی بدست بیاورید.
   6. اهداف خود را مرور کنید. این اهداف به دو دسته تقسیم می‌شوند، اهداف کوتاه مدت و اهداف بلند مدت. گاهی سنجش هدف می‌تواند قدرت ما را برای گرفتن تصمیم درست بیشتر کند.

 چگونه مهارت تصمیم گیری را در خود تقویت کنیم؟

در تصمیم گیری بهتر است با افراد آگاه، متخصص و با تجربه مشورت کنید.

1. • سعی کنید خودآگاهی تان را افزایش دهید.
   • با حفظ و افزایش اعتماد به نفس اجازه ندهید دیگران برای شما تصمیم بگیرند.
   • شهامت گرفتن تصمیم و انتخاب را در خود تقویت کنید.
   • هدف گذاری در زندگی موجب تقویت مهارت تصمیم گیری می‌شود. افرادی که اهداف کوتاه مدت و بلند مدت دارند راحت‌تر و مناسب‌تر تصمیم می‌گیرند.

و اینکه ما هر چه بیشتر تصمیم بگیریم یاد می گیریم که  تصمیمات بهتری در زندگی خود داشته باشیم و نقش آن را در جایگاه اجتماعی و خانواده قابل لمس خواهد بود .

راز قدیمی چشمه‌ جوانی + نویسنده کتاب پیتر کلدر(روانشناسی)
کبک ها بهتر از ما زندگی می کنند + نویسنده دکتر پیمان آزاد (روانشناسی )
مثبت اندیشی چیست و چطور می توانیم مثبت اندیش باشیم
تفکر استراتژیک و ۶ کلاه برای دستیابی بهتر به آن
با این ۲۰ تکنیک خلاقیت خودتان را افزایش دهید !
درد عشق +نویسنده کتاب لودرو رینزلر (روانشناسی کاربردی))
قله ها و دره ها + نویسنده کتاب اسپنسر جانسون(موفقیت و مدیریت)
کتاب پرسش ها + نویسنده مایکل کروگروس – رومن شاپلر (خوب زیستن)
رازهای یک روانشناس + نویسنده فرشاد نجفی‌پور (خوب زیستن)
چگونه انسانی دوست داشتنی باشیم+نویسنده برایان تریسی (موفقیت و مدیریت)

از سایر محصولات آموزشی در زمینه های مختلف در عصر خلاقیت ديدن نماييد.